اداره ای که برای ماندن می جنگد و خون دل می خورد!!

سال ۱۳۸۶ زمانی که دفتر امور روستایی و شوراها ازدفتر امور شهری و شوراها تفکیک شد امید تازه ای را در دل مدیران محلی و روستاییان در جهت آبادانی و توسعه روستاها زنده کرد. ساختار سازمانی و شرح وظایف دهیاریها شکل تازه ای به خود گرفت. آیین نامه ها، دستورالعمل ها و بخش نامه های بروز و جدید برای مدیریت نوین روستایی به این دفتر ابلاغ می شد و تا آنجایی که در توان بود به مرحله اجرا در می آمد. احداث ساختمان دهیاری، تشکیل تعاونی دهیاریها با اخذ رتبه پیمانکاری، زیرسازی و آسفالت معابر، اجرای طرح هادی روستایی، احداث پارک و بوستان، احداث زمین چمن مصنوعی، حمایت از اشتغال خرد با تخصیص اعتبارات داخلی، مدیریت جامع پسماند روستایی با اصول بهداشتی و علمی، اجرای دوره های آموزشی ضمن خدمت، حمایت از گردشگری روستایی، فعالیت ستاد غدیر، فعالیت ستاد ارتحال امام خمینی(ره)، مشارکت با بسیج سازندگی در امر محرومیت زدایی روستاها، مشارکت در برنامه های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و …. از جمله اقداماتی بود که تاکنون مجموعه دهیاریها و بخشداریها با سختی تمام در جهت توسعه پایدار روستایی انجام داده اند. نتیجه این اقدامات را می توان در چند مورد بیان کرد:

۱- بالا رفتن انگیزه روستاییان برای ماندن در روستا با بهبود وضعیت زیرساختی که بهترین اتفاق در چند سال اخیر بوده است.
۲- استقلال مدیریت روستایی که این فرصت را به مدیران محلی داده بود که برنامه ریزی از پایین به بالا را سرلوحه کار خود قرار داده و از مشارکت مردم روستا به بهترین نحو استفاده می شد و این یعنی زوال برنامه ریزی متمرکز و حیات برنامه ریزی پویا و مشارکتی.
۳- تغییر شکل و سیمای روستاها با اجرای طرح های هادی و تلاش های بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و هزینه کرد دهیاریها در حوزه نهضت آسفالت که در سال ۹۴ به میزان ۲۰۰ کیلومتر معابر درون روستایی و بین روستایی زیرسازی  و آسفالت انجام شده است و این یعنی رونق اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی محیط روستایی.
۴- از همه مهمتر مهاجرت معکوس و سیل مهاجرت از شهرها به روستاها که از انفجار جمعیت و رشد بی رویه شهرها جلوگیری شد نتیجه اقدامات مثبت و مدیریت جدی مدیران محلی در این دوره زمانی می باشد.
حال که بعد از گذشت ۴دوره از تشکیل سازمانی یک نهاد مردمی تحت عنوان دهیاری می گذرد و این نهال در این چندسال با صرف هزینه های سنگین تا اینجا رشد کرده و به این شکل در آمده است و هم اکنون زمان بهره دهی و به ثمر نشستن این درخت نوپا می باشد انصاف نیست که بی محابا و با دیدگاه بی تدبیری و غیر کارشناسی آنرا منحل کرد و مدیریت میانی یعنی دفتر امور روستایی و شوراها را با مدیریت گسترده شهری ادغام کرد.

بحث مدیریت شهری خود، شکل دیگری از مدیریت و با زیرساخت های کلان و جرات و جسارت خاص خود را می طلبد که در استان بوشهر با ۳۷ شهر و حجم عظیم جمعیت شهری و با عملکرد شوراها و شهرداریها دیگر جایی برای ۳۵۴ دهیاری و ۱۲۲۰ نفر شورای روستا باقی نمی ماند. این یعنی حجم عظیم امور شهری و روستایی که عملا هم مدیریت شهری و هم مدیریت روستایی لطمه بسیار سنگینی خواهد خورد. شاید با این اتفاق موارد زیر نیز آرام آرام در بدنه مدیریت روستایی و روستاها رخنه کرده و عقب گرد ۲۰ ساله در مدیریت روستایی را شاهد خواهیم بود:

۱- یا تجمیع دفتر امورشهری و شوراها و دفتر امور روستایی و شوراها حجم امور مدیریت شهری و روستایی آنچنان سنگین خواهد شد که دیگر نه امور شهری مدیریت خواهد شد و نه امور روستایی در اولویت برنامه ریزی قرار می گیرد.
۲- ساختار تشکیلاتی و اداری کلیه دهیاریها و شوراها به دلیل ابهام در نحوه مدیریت مالی و واریزی اعتبارات دهیاریها تغییر خواهد کرد و شاید حجم عظیمی از نیروهای تحصیل کرده که با دهیاریها و شوراها همکاری می کرده و یا استخدام دهیاریها می باشند بیکار خواهند شد و این یعنی بحران و خط قرمز در وضعیت بیکاری و تورم فعلی!!!
۳- با تدبیر مدیر کل سابق امور روستایی و شوراها و پیگیری معاون محترم امور عمرانی استاندار جناب آقای مهندس باستی ۱۸ شرکت تعاونی دهیاری با رتبه های مختلف و شرح وظایف متفاوت تاسیس و راه اندازی شده است که علاوه بر مدیریت اقتصادی و خودکفایی دهیاریها، پروژه های عمرانی و خدماتی با کیفیت بهتر و قیمت پیمانکاری پایین تر در کلیه روستاها توسط این شرکت تعاونیها اجراشده است که رضایت ساکنین روستاها و مدیران محلی را در پی داشته است. لازم به ذکر است هزینه های بسیار زیادی صرف اخذ رتبه، اجاره و یا مالکیت ساختمان اداری تعاونیها، خرید تجهیزات اداری و … شده است که با ادغام احتمالی دفتر امور روستایی کل این سرمایه اولیه و تجهیزات بلا استفاده می ماند و شاهد حضور پیمانکاران غیربومی و افراد غیر متخصص در روستاها خواهیم بود.
۴- از طرفی هر کدام از این تعاونی ها حداقل ۳ نفر نیروی متخصص شامل ناظر فنی، مهندس اجرایی و مدیر پروژه استخدام کرده که حدود ۵۴ نفر از فارالتحصیلان که مدرک تحصیلی لیسانس، فوق لیسانس و حتی دکتری را شامل می شود عملا از کار بیکار شده و دیگری هیچ متخصصی به نهادهای مردمی و دولتی اعتماد نخواهد کرد!!
۵- در جهت مدیریت مالی و حسابری دهیاریها ۲۴ ذیحساب در ۲۴ بخش توسط دفتر امور روستایی و شوراها که بیشتر این افراد با مدرک تحصیلی فوق لیسانس و سابقه کار بیشتر از ۱۰ سال استخدام شده اند که با این اتفاق شاید نیازی به حضور آنها نباشد و بیکار می شوند و حسابری و حسابداری و امور ذیحسابی کلیه دهیاریها منتفی گردد که این هم در حد خود یک بحران تلقی می گردد.
۶- تجربه سالهای ۱۳۸۶ و ما قبل آن نشان داده است که مدیریت واحد شهری و روستایی به دلیل بالا بودن حجم کار در این دو حوزه به ضرر نقاط روستایی بوده است. چرا که بیشتر اعتباراتی که از سوی سازمان به این دو حوزه تزریق می شده است صرف هزینه کرد خلاها و مشکلات حوزه شهری می شده است و حتی در برنامه کلان کشوری هم حذف روستا و اعتبارات روستایی ساده ترین و راحت ترین راهکار بوده و همیشه روستاها به نفع شهرها به فراموشی سپرده می شدند. قطعا حوزه امور شهری و شوراها هم به دلایل مذکور حاضر به تجمیع این دو دفتر نمی باشد.
حال باید دید با اینکه معاون محترم امور عمرانی استاندار و مجموعه دفتر امور روستایی وشوراها و دهیاران و شوراها و حتی فرماندارن و بخشدران با ادغام دفتر امور روستایی و شوراها به دلایل ذکر شده مخالف می باشند و از طرفی استاندار جوان و مردمی و دانشگاهی بوشهر که با حضورشان در استان دگرگونی بسیار زیادی را در حوزه روستایی ایجاد کردند چه تدبیری برای این رخداد مهم اندیشه خواهد کرد و آینده روستاهای استان در گروه این تصمیم مهم خواهد بود. شاید ناجی این تصمیم غلط و غیر کارشناسی که از تهران به استان های محرومی چون بوشهر ابلاغ می شود استاندار جوان و دانشگاهی بوشهر باشد و جلوی برنامه ریزیهای غلط و غیرکارشناسی را بگیرد. چرا که با این تصمیم و در صورت اجرایی شدن دیگر اثری از ماندن روستاییان در روستاها نخواهیم دید و باز شاهد سرازیر شدن جمعیت از روستاها به شهرهای بزرگ خواهیم بود و بدنه مدیریت محلی و میانی روستایی متلاشی خواهد شد.

عبدالله عمرانی نسب

نماینده دهیاران استان بوشهر